Częściowe zwichnięcie zęba mlecznego to stan, w którym aparat więzadłowy utrzymujący ząb stabilnie w zębodole został częściowo uszkodzony, lecz nie na tyle, by ząb zmienił swoje położenie. Może to dotyczyć zarówno zębów stałych, jak i zębów mlecznych. W przypadku częściowego zwichnięcia zęba bardzo ważne jest postępowanie ratunkowe, czyli pierwsza pomoc dla zęba. Co wówczas zrobić? Oto najważniejsze informacje na ten temat.
Częściowe zwichnięcie zęba mlecznego – przyczyny
Do grona najczęściej obserwowanych przyczyn częściowego zwichnięcia zęba mlecznego zaliczyć można przede wszystkim:
- upadki i uderzenia – np. gdy dziecko potknie się podczas nauki chodzenia, spadnie z krzesła, łóżka, kanapy, uderzy w mebel lub zabawkę w trakcie gier;
- urazy podczas zabaw – szczególnym zagrożeniem są zjeżdżalnie, huśtawki, place zabaw. Do zwichnięcia zęba mlecznego może też dojść w momencie zderzenia z innym dzieckiem;
- uprawianie sportu – nawet lekkie sporty mogą powodować uderzenia w okolicę ust, np. piłka odbita w twarz. W dzisiejszych czasach rośnie też zainteresowanie zawodowym uprawianiem sportów już przez najmłodszych;
- wypadki komunikacyjne – zwłaszcza u dzieci nieprawidłowo zapiętych w foteliku;
- ugryzienie w twardy przedmiot – twarde zabawki, orzechy, twarde pieczywo, przypadkowe nagryzienie metalu, łyżki. Należy pamiętać, że zęby mleczne są mniej stabilne niż zęby stałe, nawet jeśli są zdrowe. Tym samym wykazują większą podatność na uszkodzenia;
- okres wymiany zębów mlecznych na stałe – gdy korzenie zębowe znacznie słabiej kotwiczą się w zębodołach;
- bruksizm (zgrzytanie zębami) – u dzieci z uzębieniem mlecznym problem występuje znacznie rzadziej, niż u dorosłych, jednak również jest zagrożeniem i należy wziąć go pod uwagę przy diagnostyce różnicowej.
U dzieci w przypadku zęba mlecznego może dojść zarówno do zwichnięcia częściowego, jak i całkowitego, a nawet do wybicia zęba. Rodzaj urazu ma znaczenie dla dalszego procesu terapeutycznego.
Częściowe zwichnięcie zęba mlecznego – objawy i konsekwencje
Charakterystycznym objawem zwichnięcia zęba mlecznego jest przede wszystkim jego zwiększona ruchomość. Jeśli jest to rzeczywiście zwichnięcie częściowe, a nie całkowite, ząb wciąż dość stabilnie lokuje się w dziąśle, jednak łatwo można nim poruszać, np. za pomocą palca lub języka. Towarzyszy temu ból pojawiający się zwłaszcza podczas nagryzania przedmiotów lub przy spożywaniu pokarmów. Samo ruszanie zębem niekiedy nie wywołuje tak silnych dolegliwości, jak wciskanie zęba pionowo w dziąsło, co ma miejsce właśnie podczas gryzienia pokarmu. Krwawienie z dziąsła oraz tkliwość dziąsła może pojawić się od razu po urazie lub przy dotykaniu zęba. Nieco rzadziej urazowi towarzyszy opuchnięcie dziąsła i okolicznych tkanek, co może utrzymywać się nawet do 3 dni.
Przy częściowym zwichnięciu zęba mlecznego najczęściej brak jest przemieszczenia, jednak ząb może wyglądać „inaczej” lub lekko odstawać, jeśli siła była większa. Może być częściowo zrotowany lub przekrzywiony na bok, ale wciąż pozostaje w swoim zębodole.
Diagnostyka częściowego zwichnięcia zęba mlecznego
Diagnostyka rozpoczyna się szczegółowym wywiadem zdrowotnym z dzieckiem i rodzicem. Należy poznać mechanizm urazu oraz dopytać o objawy dodatkowe. Następnie przeprowadza stomatologiczne badanie jamy ustnej, a więc ocenia ruchomość zęba, reakcję na delikatny nacisk, stan dziąseł (krwiak, obrzęk, krwawienie), stabilność zęba w zębodole, jak również obecność uszkodzeń tkanek miękkich (wargi, dziąsła). Dodatkowo lekarz może zlecić RTG, jednak nie jest to rutynowa praktyka. Nie zawsze badanie RTG jest konieczne.
Częściowe zwichnięcie zęba mlecznego – leczenie
Leczenie polega głównie na obserwacji i ochronie kontuzjowanego zęba, ponieważ ząb mleczny zwykle stabilizuje się sam w ciągu 1-2 tygodni. Aby zapewnić mu ku temu odpowiednie warunki, rekomenduje się stosowanie diety miękkiej przez 10-14 dni (zupy, musy, gotowane lub pieczone na miękko warzywa, chude mięso i ryby, z unikaniem twardych lub trudnych do pogryzienia produktów takich jak surowe jabłka, orzechy, żelki itd.), a doraźnie przy dolegliwościach bólowych również zimne okłady na policzek po stronie kontuzjowanego zęba. Ważna jest ponadto delikatna higiena jamy ustnej i częściowo zwichniętego zęba mlecznego, lecz bez silnego tarcia go szczoteczką do zębów, aby nie pogłębiać jego nadmiernej ruchomości. W przypadku zębów mlecznych nie wykonuje się repozycji (czyli nie „ustawia” zęba) oraz nie stosuje się szynowania, ponieważ może to zaszkodzić rozwijającym się zębom stałym.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy bioalgi
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny bioalgi
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności. Wzmacnia zęby, kości, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szpringer-Nodziak M., Wochna-Sobańska M., Stomatologia Wieku Rozwojowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
- Jańczuk Z., Kaczmarek U., Lipski M., Arabska-Przedpełska B., Stomatologia zachowawcza z endodoncją, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
