Odynofagia to specyficzne zaburzenie polegające na bólu, trudnościach i/lub dyskomforcie podczas przełykania śliny bądź kęsów pokarmowych. Bardzo często współtowarzyszy dysfagii, choć nie jest to standardem. Może być dolegliwością występującą w sposób całkowicie izolowany. Zawsze jest to niepokojący objaw, który może wskazywać na poważne zaburzenia układu pokarmowego bądź układu oddechowego.
Co to jest odynofagia?
Odynofagia to medyczny termin odnoszący się do dolegliwości bólowych występujących w trakcie połykania. Osoby cierpiące na to zaburzenie odczuwają ból lub dyskomfort podczas przełykania jedzenia, napojów lub nawet śliny. Ból może mieć różną intensywność, a w zależności od przyczyny, może być ostry, piekący, kłujący lub tępy. Co charakterystyczne, występuje zarówno przy przełykaniu pokarmów stałych, jak i płynnych. Zatem modyfikacja diety na płynną / półpłynną niewiele wnosi do procesu terapeutycznego. Odynofagia bardzo często współistnieje z dolegliwościami takimi jak:
- dysfagia – zaburzenia połykania (subiektywne uczucie, jakby coś „utknęło” w obrębie gardła);
- ból gardła występujący nawet pomiędzy epizodami przełykania śliny;
- chrypka, zmiana zabarwienia głosu;
- ślinotok, nadmierna produkcja śliny;
- kaszel, najczęściej kaszel suchy, jednak jeśli odynofagia pojawia się w przebiegu infekcji bakteryjnych, może pojawić się kaszel mokry z typowym uczuciem spływania flegmy po tylnej ścianie gardła;
- zgaga i objawy refluksu żołądkowo-przełykowego.
Odynofagia może trwać krótko i szybko ustępować, może jednak utrzymywać się dłuższy czas. Wszystko zależy od jej przyczyn.
Odynofagia – przyczyny
Do najczęstszych, możliwych przyczyn odynofagii zaliczamy:
- infekcje – najczęściej układu oddechowego (np. zapalenie zatok, zapalenie górnych dróg oddechowych) lub układu pokarmowego (np. zapalenie gardła, zapalenie żołądka, zapalenie przełyku);
- chorobę refluksową przełyku;
- przerost migdałków podniebiennych;
- różnego rodzaju choroby i zaburzenia neurologiczne (np. chorobę Parkinsona, chorobę Alzheimera, przebyte udary mózgu);
- nowotwory (np. rak gardła, rak krtani, rak przełyku, rak jamy ustnej) oraz przerzuty nowotworowe w górnym obszarze ludzkiego ciała;
- podrażnienia chemiczne i termiczne gardła i przełyku (np. w związku z przedostaniem się do tych okolic chemicznych substancji żrących lub przy spożyciu bardzo gorącego pokarmu);
- uszkodzenia mechaniczne gardła lub przełyku (np. przy połknięciu ostrego przedmiotu).
Zdarza się, że odynofagia występuje idiopatyczne. Oznacza to, że jej podłoże pozostaje nieznane. Znacznie utrudnia to wdrożenie efektywnego leczenia.
Diagnostyka odynofagii
Jeśli odynofagia pojawia się w przebiegu zapalenia gardła lub innej infekcji, raczej nie wdraża się bardziej szczegółowej diagnostyki. Przyczyna jest bowiem wiadoma, a leczenie dobiera się do patogenu, który ją wywołał (wirusy / bakterie). Jeśli jednak problem ma tendencję do nawracania, utrzymuje się przewlekle lub pacjent nie zmaga się z ostrymi infekcjami, które mogłyby tłumaczyć jego występowanie, należy wdrożyć szczegółową diagnostykę. Badania dobiera się indywidualnie do podejrzeń lekarza. Diagnostyka może więc opierać się na gastroskopii, oględzinach gardła w dobrym oświetleniu, wymazie z gardła badanym laboratoryjnie, badaniach krwi i wielu innych.
Odynofagia – leczenie
Leczenie odynofagii powinno być przyczynowe. Jeśli więc wiąże się z infekcją bakteryjną, pacjent otrzymuje antybiotyki, zaś przy infekcjach wirusowych może rozpocząć farmakoterapię przeciwwirusową bądź skupić się na leczeniu objawowym i naturalnym. W przypadku odynofagii wywołanej przez chorobę refluksową przełyku, zastosowanie mają leki takie jak omeprazol, esomeprazol, pantoprazol, które pomagają zmniejszyć wydzielanie kwasu żołądkowego.
Uzupełnieniem leczenia często jest zmiana codziennych nawyków, które nasilają ból w gardle podczas przełykania. Są to między innymi:
- rzucenie palenia papierosów;
- unikanie picia alkoholu;
- unikanie ostrych lub bardzo gorących pokarmów.
Picie dużej ilości wody lub innych łagodnych napojów może pomóc w nawilżeniu przełyku i zmniejszeniu bólu. Zmiana nawyków jest kluczowa zwłaszcza przy odynofagii idiopatycznej, gdy leczenie przyczynowe nie jest możliwe.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki bioalgi
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji składników odżywczych. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, mikroelementów, witamin. Wykazuje działanie antygrzybiczne, przeciwwirusowe, antyalergiczne, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Szyfter W., Laryngologia – wybrane zagadnienia z patologii jamy ustnej, gardła, krtani i okolic, Wydawnictwo Termedia, Poznań 2016.
