Zgryz to podstawowe pojęcie w stomatologii wykorzystywane celem opisywania stosunku obu łuków zębowych względem siebie. Jest indywidualny dla każdego człowieka, jednak istnieje szereg klasyfikacji, dzięki którym udało się określić cechy idealnego, prawidłowego zgryzu. Diagnostyką i leczeniem wad zgryzu zajmują się lekarze ortodonci.
Zgryz – charakterystyka
Zgodnie z definicją zgryz jest pojęciem dynamicznym odnoszącym się do wzajemnych relacji żuchwy i szczęki. W zgryzie wyróżniamy:
- nagryz pionowy – opisuje pionowe relacje zębów siecznych. Prawidłowa głębokość jest wówczas, gdy górne zęby sieczne przykrywają dolne zęby sieczne na poziomie 1/3 ich wysokości. W odniesieniu do nagryzu pionowego wyróżnia się wiele różnych wad ortodontycznych, zwłaszcza zgryz głęboki (zwiększenie nagryzu pionowego) oraz zgryz otwarty (zmniejszenie nagryzu pionowego);
- nagryz poziomy – odnosi się do przednio-tylnej relacji zębów siecznych. Mierzy się go w zwarciu łuków zębowych od ściany wargowej zęba siecznego dolnego do brzegu siecznego zęba przyśrodkowego górnego. Wady z grupy tyłozgryzów cechuje różnego stopnia powiększenie nagryzu poziomego. Przy przodozgryzach natomiast nagryz poziomy jest zmniejszony.
W opisywaniu zgryzu prawidłowego ogromne znaczenie ma pojęcie zwarcia centralnego. Stanowi zakończenie swobodnego ruchu przywodzenia żuchwy. Wyróżnia się maksymalnym zaguzkowaniem zębów i największym możliwym zbliżeniem podstawy żuchwy do podstawy szczęki.
Co to jest okluzja centralna?
Okluzja centralna odnosi się do pozycji żuchwy w maksymalnym zaguzkowaniu zębów. Określa więc zakres położenia żuchwy w stosunku do szczęki, gdy zęby przeciwstawne pozostają ze sobą w kontakcie. Prawidłowe zwarcie centryczne (czyli okluzja centralna) opisują następujące parametry:
- równoczesny kontakt wszystkich zębów bocznych w dotylnym położeniu zwarciowym żuchwy;
- równoczesny, wielopunktowy kontakt zębów bocznych w maksymalnym zaguzkowaniu zębów;
- brak kontaktu w obrębie zębów przednich w dotylnym położeniu zwarciowym żuchwy, co wynosi około 0,3 mm;
- brak kontaktu w obrębie zębów przednich podczas zaciskania zębów w maksymalnym zaguzkowaniu bez ucisku;
- lekki kontakt zębów przednich podczas silnego zaciskania zębów w maksymalnym ich zaguzkowaniu.
Okluzja centralna umożliwia zachowanie podstawowych zasad biostatyki jamy ustnej. W zwarciu centralnym zęby boczne chronią zęby przednie. Wszystko to ma na celu zapewnianie właściwych warunków zgryzowych.
Wady zgryzu
Istnieje wiele różnych wad zgryzu, do najczęściej występujących zaliczamy:
- zgryz krzyżowy – zęby w żuchwie wysuwają się na zewnątrz;
- boczne przemieszczenie żuchwy – widoczne jako przesunięcie bródki w prawo lub w lewo;
- zgryz przewieszony – zęby szczęki wysuwają się zbyt mocno na zewnątrz;
- tyłozgryz – nadmierne cofnięcie zębów dolnych w stosunku do zębów górnych;
- tyłożuchwie – nadmierne przesunięcie całej żuchwy do tyłu, co widać jako mocno cofnięty podbródek;
- przodozgryz – nadmierne wysunięcie zębów dolnych w stosunku do zębów górnych;
- przodożuchwie – zbyt duże wysunięcie całej żuchwy;
- zgryz otwarty – zauważalny brak kontaktu między zębami dolnymi a górnymi;
- zgryz głęboki – zęby górne zakrywają zęby dolne;
- stłoczenia zębów – zachodzenie na siebie zębów w konsekwencji braku miejsca z łuku zębowym;
- zaburzenia budowy zębów – np. małozębie, wielkozębie czy nieprawidłowa budowa korzeni zębowych;
- rotacje zębów wokół własnej osi;
- zaburzenia wyrzynania zębów.
Standardem leczenia wad zgryzu jest noszenie ruchomych lub stałych aparatów ortodontycznych. Jeśli po uzyskaniu oczekiwanych efektów zastosowana zostanie retencja, rezultaty są trwałe i bardzo dobre.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Białożyt-Bujak E., Rój R., Nowak A., Starczynowska-Kuna J., Wachol K., Kasperski J., Alternatywne metody analizy zwarcia, Protetyka Stomatologiczna, 3/2017.
- Majewski S., Współczesna protetyka stomatologiczna, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2014.
- Spiechowicz E., Protetyka stomatologiczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.