Ząb bliźniaczy nazywany również zębem dwoistym (w praktyce jest jednak rodzajem zęba dwoistego), stanowi spore wyzwanie diagnostyczno-terapeutyczne w stomatologii. Odnosi się do dwóch zębów posiadających wspólny korzeń, jednak odrębne korony. Problem dotyczy przeważnie uzębienia mlecznego.
Ząb bliźniaczy – przyczyny
Zęby dwoiste mogą powstać na różnych etapach odontogenezy. Przyczyną ich powstawania są (dokładniej opisując) zaburzenia procesu odontogenezy w obrębie pierwotnej listewki zębowej. Z kolei zęby bliźniacze, jako forma zębów dwoistych, powstają w fazie kształtowania się komory, gdy dochodzi do podziału jednego zawiązka. Może to wynikać ze:
- stłoczeń sąsiadujących zawiązków zębowych;
- doznanych urazów zawiązków zębowych;
- awitaminozy;
- hiperwitaminozy dotyczącej witaminy A;
- chorób układowych i chorób zakaźnych;
- niezgodności czynnika Rh u rodziców;
- zaburzeń endokrynologicznych;
- achondrodysplazji;
- dysplazji chondroektodermalnej;
- zespołu Cornelii de Lange;
- zespołu Gorlina-Goltza.
Zęby bliźniacze występują częściej w uzębieniu mlecznym (do 1,6%) niż w uzębieniu stałym (do 0,1%). W przypadku występowania wady w uzębieniu mlecznym ma to mniejsze znaczenie kliniczne w aspekcie estetyki, jednak kluczowe jest zapewnienie prawidłowego i terminowego wyrzynania zębów stałych. Klinicznie w aspekcie estetyki ważne jest zapewnienie prawidłowego i terminowego wyrzynania zębów stałych. Jednak dwoiste zęby mleczne w około 50% przypadków współistnieją z wadami w uzębieniu stałym takimi jak: hipodoncja, hiperdoncja, nieprawidłowe kształty zębów, czy zęby wgłobione.
Jak wyglądają zęby bliźniacze?
Istnieją 3 formy zębów dwoistych:
- zęby zrośnięte – powstają wskutek połączenia 2 zawiązków zębów w późnym okresie rozwoju. Oba zęby ulegają zrośnięciu w obrębie cementu korzeniowego w czasie tworzenia się korzeni zębów, natomiast korony zębów wykształcone są oddzielnie. Zęby zrośnięte mogą łączyć się ze sobą całą powierzchnią korzenia lub jedynie jego częścią. Na zdjęciach RTG zauważyć można 2 oddzielne komory miazgi zęba i oddzielne kanały korzeniowe. Zrośnięcie może wystąpić zarówno między 2 prawidłowymi, sąsiadującymi ze sobą zębami, jak i zębem prawidłowym a zębem nadliczbowym;
- zęby zlane – tworzą się w konsekwencji połączenia 2 lub więcej zawiązków w czasie, gdy ich korony nie są jeszcze w pełni ukształtowane. Połączenie może mieć charakter częściowy (jedynie przez szkliwo) lub całkowity (przez zębinę);
- zęby bliźniacze – co widać na zdjęciach RTG, zęby bliźniacze posiadają tylko 1 kanał korzeniowy zęba nadliczbowego oraz 2 oddzielne lub 1 wspólną komorę przedzieloną uwypukleniem. Innymi słowy, zęby bliźniacze zajmują w łuku zębowym miejsce tylko jednego zęba.
Cechy charakterystyczne zębów bliźniaczych to: szeroka korona, widoczna bruzda na brzegach siecznych, 2 małe korony, jeden wspólny korzeń. Jeżeli zaobserwowano mleczne zęby bliźniacze, to istnieje spore prawdopodobieństwo, że wada pojawi się także w formie zębów stałych.
Ząb bliźniaczy – diagnostyka
Złotym standardem diagnostyki zębów bliźniaczych (i innych rodzajów zębów dwoistych) jest RTG.
Ząb bliźniaczy – leczenie
Leczenie zęba bliźniaczego polega przeważnie na jego usunięciu, aby stworzyć odpowiednie warunki zgryzowe i miejsce dla rosnących lub obecnych już w jamie ustnej zębów stałych. Po ekstrakcji zęba rozpoczyna się leczenie ortodontyczne (np. aparatem ruchomym w przypadku zębów mlecznych lub aparatem ortodontycznym stałym w przypadku zębów stałych), aby skorygować ewentualne wady zgryzu.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Iwanicka E., Gefrerer L., Popowski W. Rozpoznawanie i różnicowanie nieprawidłowości zębowych prowadzących do zaburzeń wyrzynania zębów na przykładzie zęba bliźniaczego – opis przypadku. Nowa Stomatologia, 21/2016.
- Ratajek-Gruda M., Białkowska-Głowacka J., Janas-Naze A. Ząb dwoisty i nadliczbowy przyczyną opóźnionego wyrzynania zębów 21 i 22. Journal of Education Health and Sport, 6/2016.
