Kamienie migdałkowe (inaczej: czopy migdałkowe, ang. tonsil stones) to niewielkich rozmiarów grudki gromadzące się w tzw. kryptach migdałkowych. Kryptami natomiast nazywamy zagłębienia i szczeliny tworzące się w tkance migdałków, często w związku z czynnikami patologicznymi, np. przewlekłym stanem zapalnym. Z łatwością gromadzi się w nich płytka nazębna, bakterie czy właśnie kamienie migdałkowe.
Kamienie migdałkowe – przyczyny
Kamienie migdałkowe mogą tworzyć się w odpowiedzi na różnorodne czynniki – patologiczne, jak i względnie fizjologiczne. Do najważniejszych zaliczamy:
- gromadzenie się resztek pokarmowych w kryptach migdałkowych, które wraz z upływem czasu ulegają rozkładowi i gniciu, tworząc idealne środowisko do rozwoju bakterii patogennych czy kamieni migdałkowych;
- brak odpowiedniej higieny jamy ustnej – unikanie codziennego szczotkowania zębów sprawia, że znajdujące się bakterie w jamie ustnej każdego człowieka przyczyniają się do licznych procesów patologicznych, takich jak próchnica zębów, paradontoza, zapalenie dziąseł czy właśnie kamienie migdałkowe;
- niedostateczna produkcja śliny w jamie ustnej, np. w przebiegu uszkodzenia ślinianek lub zespołu Sjogrena;
- zapalenie migdałków, zwłaszcza o charakterze przewlekłym.
Chorobą, w której przebiegu prawdopodobnie najczęściej dochodzi do utworzenia się kamieni migdałkowych, jest angina. To ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, wywołane zakażeniem lub podrażnieniem. W przypadku pacjentów dorosłych przeważnie ma tło wirusowe i nie wymaga specjalnego leczenia, jednak u większości dzieci diagnozuje się anginę ropną, wywołaną bakteriami – zwykle paciorkowcem. Niezbędna jest zatem antybiotykoterapia.
Kamienie migdałkowe – objawy
Kamienie migdałkowe z łatwością można zaobserwować podczas oględzin gardła i migdałków na tradycyjnej wizycie lekarskiej, np. u otorynolaryngologa, ale także u stomatologa. Uwidaczniają się pod postacią białych lub żółtawych grudek, które same w sobie nie powodują dolegliwości bólowych. Objawami typowymi dla kamieni migdałkowych są:
- nieprzyjemny zapach z ust (tzw. halitoza);
- powiększenie migdałków, a niekiedy także okolicznych węzłów chłonnych;
- ból gardła;
- trudność podczas przełykania śliny i uczucie zalegającego ciała stałego w gardle;
- kaszel;
- niekiedy zmiana barwy głosu.
Kamienie migdałkowe w wielu przypadkach można usunąć samodzielnie w domu, np. patyczkiem higienicznym lub za pomocą płukanek. Jeśli jednak nie jest to możliwe, lub domowe usuwanie ich sprawia pacjentowi dyskomfort, warto decydować się na profesjonalne usuwanie kamieni migdałkowych.
Kamienie migdałkowe – domowe sposoby
Najczęściej wykorzystywanym domowym sposobem na usunięcie kamieni migdałkowych jest płukanie gardła i jamy ustnej solą fizjologiczną lub preparatami antyseptycznymi dostępnymi w każdej aptece. Można posłużyć się również ochłodzonym naparem z szałwii lub naparem ziołowym z dodatkiem olejku goździkowego. W aptekach dostępne są również spraye zawierające w składzie srebro koloidalne lub ektoinę. Pomagają one złagodzić objawy i zmniejszają ryzyko dalszego gromadzenia się kamieni w kryptach migdałkowych.
Jednocześnie należy dbać o szczególną higienę jamy ustnej zgodną ze wszystkimi zaleceniami specjalistów oraz o utrzymanie właściwego nawilżenia jamy ustnej (np. często popijając wodę, stosując apteczne substytuty śliny). Niektóre osoby decydują się na samodzielne usuwanie kamieni za pomocą specjalnych pipet. Należy jednak mieć na uwadze, że używanie ich w sposób niewłaściwy może nieść pewne ryzyko, w tym mechaniczne uszkodzenie gardła. Dlatego chcąc uniknąć zabiegu, można poprosić lekarza o ręczne usunięcie kamieni, a następnie zadbać o higienę jamy ustnej i systematyczne płukanki.
Usuwanie kamieni migdałkowych
Jeśli kamienie migdałkowe często nawracają lub są uciążliwe, należy profesjonalnie je usunąć. Jest to możliwe dzięki zabiegowi waporyzacji migdałków. Przy użyciu wiązki lasera wywołuje się zmniejszenie i wygładzenie krypt migdałkowych, wskutek czego bakterie i resztki pokarmowe nie będą miały się gdzie gromadzić. Zabieg jest bezpieczny, trwa do 30 minut i odbywa się w znieczuleniu miejscowym.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Tretiakow D., Skorek A., Halitoza jako problem interdyscyplinarny, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 2019 | 8(4) | 9-14.
- Latkowski B., Technika zabiegów i operacji w otorynolaryngologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.