Zaburzenia wydzielania śliny mogą wystąpić u każdego człowieka, jednak najczęściej dotyczą osób przewlekle chorych lub seniorów. Wyróżnia się kilka rodzajów tego problemu, z reguły ludzie zmagają się z ślinotokiem (nadmierna produkcja śliny) lub kserostomią (niedostateczna produkcja śliny). W procesie leczenia najważniejsze jest znalezienie przyczyny dolegliwości i rozpoczęcie jej leczenia.
Zaburzenia wydzielania śliny
Najczęstsze zaburzenia wydzielania śliny to:
- ślinotok
- kserostomia
- sialopenia
- hipersaliwacja
Ślinotok
Ślinotok to nadmierna utrata śliny z ust. Wywołana jest zwłaszcza zaburzeniami połykania śliny. Do innych przyczyn należy m.in. wady zgryzu, nadmierna produkcja śliny przez ślinianki. To normalne zjawisko w przypadku niemowląt i małych dzieci, które ustępuje zwykle w wieku 15-18 miesięcy, chociaż duża liczba prawidłowo rozwijających się dzieci będzie ślinić się aż do ukończenia 3. roku życia, szczególnie podczas spożywania pokarmów i płynów. O ślinotoku patologicznym mówimy, gdy występuje powyżej 4. roku życia.
Najskuteczniejszym sposobem leczenia ślinotoku są terapie logopedyczne. Leczenie farmakologiczne oraz interwencje chirurgiczne mogą być ich uzupełnieniem lub należy je rozważyć w określonych przypadkach pacjentów z umiarkowanym i ciężkim ślinotokiem lub powikłaniami oddechowymi.
Kserostomia
Kserostomia to suchość w jamie ustnej wywołana niedoborem śliny. Może wynikać z chorób autoimmunologicznych (zwłaszcza z zespołu Sjogrena), cukrzycy, niedoczynności tarczycy, stosowania niektórych leków, radioterapii lub przewlekłego stresu. Obserwując jamę ustną pacjenta zauważa się bladość błony śluzowej jamy ustnej i cechy zapalenia śluzówek jamy ustnej lub kącików ust. Język zazwyczaj jest pozbawiony brodawek. Podstawą leczenia omawianego problemu jest właściwa higiena jamy ustnej. Pacjent z kserostomią jest bardziej narażony na dolegliwości w obrębie jamy ustnej, w tym próchnicę. Powinien więc częściej uczęszczać na kontrole stomatologiczne. Stosuje się też substytuty śliny, które można kupić w każdej aptece.
Sialopenia
Przede wszystkim nie należy mylić kserostomii z sialopenią. O ile pierwsza dolegliwość to subiektywne odczucie suchości w jamie ustnej, które wynika ze zmniejszonej produkcji śliny lub zmiany jej jakości, o tyle sialopenia dotyczy obiektywnie zmniejszonego wydzielania śliny, które można zmierzyć ilościowo. Często prowadzi do suchości jamy ustnej (kserostomii), ale nie zawsze występuje z jej subiektywnym odczuciem.
Hipersaliwacja
Hipersaliwacja to stan, w którym dochodzi do nadmiernego wydzielania śliny. Jednak ślina ta jest wyjątkowo gęsta, może więc utrudniać mówienie i jedzenie. Nierzadko problem wiąże się z zaburzeniami hormonalnymi, stresem, przyjmowaniem niektórych leków lub niewłaściwą higieną jamy ustnej. Tymczasowo może pojawiać się u niektórych kobiet ciężarnych. W zależności od przyczyny leczenie obejmuje terapię farmakologiczną, ćwiczenia mięśni jamy ustnej, a skrajnie rzadko interwencje chirurgiczne.
Zobacz również: Suchość w gardle.
Zaburzenia wydzielania śliny – podsumowanie
Zaburzenia wydzielania śliny mogą być nie tylko uciążliwe w codziennym funkcjonowaniu, ale w niektórych przypadkach bywają niebezpieczne. Przykładowo kserostomia i wszelkie patologie dotyczące obniżonej produkcji śliny:
- zaburzają czucie smaku i zapachu spożywanych pokarmów;
- utrudniają gryzienie pokarmów i formowanie kęsów pokarmowych;
- utrudniają przełykanie kęsów pokarmowych;
- zwiększają ryzyko próchnicy zębów, chorób przyzębia, krwawienia z dziąseł, nieprzyjemnego zapachu z ust i innych problemów stomatologicznych.
Natomiast problemy związane z nadmiernym wydzielaniem śliny mogą utrudniać mówienie, zmniejszają pewność siebie (zwłaszcza w kontaktach partnerskich), prowadzą do ciągłego ryzyka aspiracji śliny do dróg oddechowych, co z kolei inicjuje rozwój stanów zapalnych dróg oddechowych. Jako że w większości przypadków zaburzenia wydzielania śliny można skutecznie leczyć lub przynajmniej je świadomie kontrolować, warto jak najszybciej zwrócić się po pomoc do lekarza.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki bioalgi
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji składników odżywczych. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, mikroelementów, witamin. Wykazuje działanie antygrzybiczne, przeciwwirusowe, antyalergiczne, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sękiewicz A., Pytlakowska A., Borakowska-Siennicka M., Badanie zaburzeń wydzielania śliny u pacjentów leczonych z powodu schorzeń kardiologicznych, Nowa Stomatologia, 1/2013.
- Kaczmarek U., Leczenie suchości jamy ustnej – przegląd piśmiennictwa, Czasopismo stomatologiczne, 2/2007.
