Bruksizm nocny to podświadome zaciskanie zębów podczas spania lub zgrzytanie nimi. Takie zjawisko negatywnie przekłada się na zdrowie jamy ustnej i całego organizmu, wywołując m.in. bóle głowy, bóle twarzy czy pękanie szkliwa i ból zębów. Niestety problem ten dotyczy nawet co 10. Polaka. Wymagane jest kompleksowe, interdyscyplinarne leczenie.
Co to jest bruksizm?
Bruksizm definiuje się jako powtarzalna czynność szczękowo-mięśniowa, przejawiająca się zaciskaniem i/lub zgrzytaniem zębów. Osoba dotknięta tym problemem często nie zdaje sobie sprawy, że w danym momencie zaciska zęby lub nimi zgrzyta. Problem może pojawiać się zarówno w ciągu dnia (stale lub w odpowiedzi na konkretne bodźce), jak i nocą (wówczas jest podświadomy i niezależny od woli pacjenta). Dokładne przyczyny bruksizmu nie zostały poznane, choć uważa się, że spory wpływ na jego wystąpienie mają czynniki emocjonalne i psychiczne, zwłaszcza silny stres przy braku umiejętności radzenia sobie z nim. Częstość występowania bruksizmu jest dość wysoka, schorzenie dotyczy nawet 8% populacji dorosłej niezależnie od płci.
Zobacz również: Zaciskanie zębów na tle nerwowym.
Bruksizm nocny – charakterystyka
O bruksizmie nocnym mówi się wówczas, gdy patologiczne zaciskanie zębów pojawia się wyłącznie lub głównie nocą, gdy pacjent nie jest świadomy wykonywanych ruchów. Innymi słowy, jest to nieświadome zaciskanie zębów w trakcie spania, o czym pacjent może dowiedzieć się przypadkowo, szukając przyczyn problemów z zębami czy porannych bólów głowy.
Bruksizm nocny – objawy
Objawy bruksizmu są z reguły takie same bez względu na jego rodzaj. U pacjentów zaobserwować można m.in.:
patologiczne starcie zębów, zwłaszcza stycznych części koron;
- pękanie szkliwa;
- ubytki klinowe;
- dolegliwości o charakterze zapalenia miazgi zęba;
- maceracja i anemizacja błony śluzowej jamy ustnej w linii zgryzu;
- odsłonięcie szyjek zębowych;
- przemieszczenie i/lub rozchwianie zębów;
- bolesność dotykowa i wzrost napięcia mięśni żwaczy oraz innych mięśni głowy;
- zaburzenia w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych, w tym blokowanie się tych stawów czy ograniczenie zakresu ich ruchomości;
- bóle głowy, a niekiedy nawet szyjnego odcinka kręgosłupa;
- zaburzenia słuchu, w tym szumy uszne.
Objawom miejscowym mogą towarzyszyć takie symptomy jak sztywność karku, drętwienie, parestezje mięśni szyi, zaburzenia snu, problemy z oddychaniem, chroniczne zmęczenie. Są one odczuwane z rana po przebudzeniu się oraz w ciągu dnia.
Bruksizm nocny – diagnostyka
Bruksizm nocny zdiagnozować można na podstawie badania polisomnograficznego (PSG) i elektromiografii (EMG) mięśni żwaczy i mięśni nadgnykowych. Badania te ukazują m.in. powtarzalne, fazowo wzrastające napięcie, które często rejestruje się jako tzw. artefakt biologiczny w odprowadzeniach EEG. Bruksizm (zarówno dzienny, jak i nocny) można podejrzewać już podczas rutynowego przeglądu stomatologicznego, ponieważ konsekwencje zaciskania zębów są widoczne pod postacią np. spłaszczania koron zębów czy pękania szkliwa pod wpływem nacisku.
Zobacz również: Niekontrolowane zaciskanie szczęki.
Bruksizm nocny – leczenie
Nie ma konkretnych sposobów na całkowite wyleczenie bruksizmu centrycznego (dziennego) czy nocnego u każdego pacjenta. Uzyskanie znacznej poprawy jest możliwe dzięki indywidualnemu doborowi metod terapeutycznych. Przede wszystkim niezbędna staje się poprawa warunków zgryzowych, w tym m.in.: korekta zbyt wysokich wypełnień, eliminacja urazów zgryzowych, odciążenie zębów i uzyskanie odpowiedniego stopnia rozciągnięcia mięśni. Zwłaszcza praca nad mięśniami prowadzona jest w gabinecie fizjoterapeuty stomatologicznego. Leczenie bruksizmu nocnego wiąże się ze stosowaniem szyn zgryzowych, co przyczynia się do ochrony tkanek, rozluźnienia mięśni żucia i odciążenia stawu skroniowo-żuchwowego.
Pacjenci powinni dbać o właściwe nawyki dotyczące higieny snu, jak również dążyć do odprężenia psychicznego, ponieważ często to napięcie umysłowe i stres wywołują bruksizm nocny. Pomocna może się okazać psychoterapia. W farmakoterapii zastosowanie znajdują zwłaszcza leki obniżające napięcie mięśniowe i działające przeciwlękowo, np. benzodiazepiny. Leki powinny być jednak ostatecznością. Najkorzystniej łączyć terapię okluzyjną (specjalne szyny tworzone pod okiem stomatologa), fizjoterapię i psychoterapię.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Onopiuk P., Dąbrowska Z., Rosłan K., Onopiuk B., Dąbrowska E., Bruksizm parasomicznym czynnikiem zaburzenia snu.
- Gruca O., Rój R., Gryndys M., Foryś P., Juszczyk J., Haponik K., Kasperski J., Bruksizm – przyczyny, diagnostyka, leczenie, Twój Przegląd Stomatologiczny, 12/2018.
- Rusin B., Wójcik A., Pakaszewski W., Ziomko B., Smulewicz K., Bruksizm – współczesna wiedza na temat zaburzenia i możliwości terapeutyczne, Journal of Education, Health and Sport. 2022;12(12):131-135.
