Ząb wynicowany (łac. dens evaginatus) to zaburzenie stomatologiczne charakteryzujące się obecnością dodatkowych uwypukleń i guzków na powierzchniach zębowych policzkowych oraz podniebiennych. Mogą być zbudowane z różnych tkanek, nie tylko ze szkliwa. Problem dotyczy do 4% populacji i częściej występuje u kobiet. Dotyczy głównie uzębienia stałego.
Jak wygląda ząb wynicowany?
Zęby wynicowane charakteryzują się występowaniem uwypukleń i guzków na policzkowych oraz podniebiennych powierzchniach zębów. Zmiany te mogą być utworzone wyłącznie ze szkliwa, jak również z zębiny czy z miazgi zęba. Przeważnie występują symetrycznie na zębach przedtrzonowych – wówczas nazywane są one zębami Leonga. Rzadziej guzki i uwypuklenia tworzą się w obrębie kłów czy siekaczy (na powierzchni podniebiennej). Jeśli guzki pojawiają się na zębach siecznych, nazywają się guzkami szponowatymi (tzw. talon caps).
Jeszcze inną charakterystyczną zmianą jest guzek Carabellego, będący dodatkowym uwypukleniem na zębach trzonowych szczęki – nie jest jednak uważany za anomalię. Głównie z tego względu, że występuje u większości populacji. Z tego względu (choć opisuje się go przy zębach wynicowanych) nie jest on typową dla nich zmianą.
Ząb wynicowany – przyczyny
Przyczyny powstawania zębów wynicowanych wciąż nie są znane. Obserwuje się je w przebiegu m.in. następujących problemów zdrowotnych:
- zespół Mohra;
- zespół Sturge’a-Webera;
- dysplazja obojczykowo-czaszkowa.
Nie stanowią zagrożenia zdrowia i życia, choć pogarszają kondycję zębów i zwiększają ich podatność na choroby takie jak próchnica. Obecność dodatkowych guzków to ponadprogramowe miejsce na gromadzącą się płytkę nazębną i bakterie.
Ząb wynicowany – diagnostyka
Obecność zębów wynicowanych może potwierdzić stomatolog podczas rutynowego badania kontrolnego jamy ustnej. Wystarczy dokładnie obejrzeć powierzchnię zębów w mocnym oświetleniu i niekiedy z pomocą lusterka powiększającego. Jako że zęby wynicowane mogą współwystępować z innymi wadami zgryzu, warto dodatkowo wykonać RTG, aby uwidocznić korzenie zębowe.
Ząb wynicowany – leczenie
Guzków i uwypukleń nie usuwa się, lecz szczelnie zabezpiecza materiałami kompozytowymi. Celem jest zapobieganie ich złamaniu oraz wyrównanie powierzchni, aby zmniejszyć ryzyko gromadzenia się płytki bakteryjnej. Kluczowe znaczenie ma również lakowanie zębów, a następnie regularna (co 6 miesięcy) higienizacja zębów, którą zresztą rekomenduje się każdemu człowiekowi. W skrajnych przypadkach, gdy guzki są ostre lub nadmiernie wypukłe, można delikatnie je oszlifować przed zastosowaniem kompozytu. Wykonuje się to jednak bardzo ostrożnie z tego względu, że wewnątrz może znajdować się silnie unerwiona miazga.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Chen J., Huang G., Bakland L., Dens evaginatus, The Journal of the American Dental Association, 151/2020.
- Ayer A., Vikram M., Suwal P., Dens Evaginatus: A Problem-Based Approach, Case Reports in Dentistry, 9/2015.
