Przeskakująca żuchwa to problem, który wynika bezpośrednio z zaburzeń w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych. Choć najczęściej pojawia się jednostronnie, równie dobrze może dotyczyć obu stawów jednocześnie. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się m.in. fizjoterapeuta stomatologiczny lub lekarz ortopeda specjalizujący się w tej dziedzinie.
Przeskakująca żuchwa – przyczyny
Żuchwa jest dolną kością w obrębie twarzoczaszki, w której lokują się dolne zęby. Nie należy mylić jej ze szczęką, w której osadzone są zęby górnego łuku zębowego. Bezpośrednią przyczyną przeskakiwania żuchwy jest zaburzenie czynności lub wady anatomiczne w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych, które jak wskazuje nazwa łączą kość skroniową z kością żuchwy, umożliwiając tej drugiej poruszanie się. Możliwych problemów w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych może być wiele, jednak najczęstszymi są:
- bruksizm i przewlekły stres;
- bardzo częste żucie gumy, co powoduje przeciążenie w stawie skroniowo-żuchwowym;
- wady anatomiczne związane z budową stawu skroniowo-żuchwowego;
- choroba zwyrodnieniowa tego stawu;
- stany zapalne stawu lub zapalenie ucha środkowego;
- braki w uzębieniu, co negatywnie wpływa na biomechanikę wszystkich okolicznych stawów;
- przebyte urazy głowy, twarzoczaszki lub bezpośrednio okolicy ucha i stawu skroniowo-żuchwowego, np. zwichnięcie żuchwy, złamanie żuchwy;
- wady zgryzu, zwłaszcza te zaawansowane i związane ze stłoczeniami zębów / rotacjami zębów;
- asymetria twarzy.
Jeśli przeskakiwanie żuchwy jest uciążliwe lub pojawia się permanentnie, zawsze dobrym rozwiązaniem jest skonsultowanie tego stanu z lekarzem stomatologiem.
Przeskakująca żuchwa – objawy
Przeskakująca żuchwa to problem określany przez pacjentów jako trzeszczenie, skrzypienie, chrupanie w stawie skroniowo-żuchwowym, a więc tym zlokalizowanym w okolicy ucha. Inni wskazują na pojawianie się charakterystycznego „pykania” w stawie podczas spożywania pokarmów lub szerokiego otwierania, a następnie zamykania jamy ustnej. Przeważnie nie towarzyszy temu ból, jednak u niektórych pacjentów mogą występować związane z tym napięcia okolicznych mięśni, co zwiększa ryzyko bruksizmu i przewlekłych bólów głowy. Jest też mało komfortowe. Przy bardzo częstym przeskakiwaniu może natomiast pojawić się ból o charakterze miejscowym.
Podczas przeskakiwania żuchwy charakterystyczne jest blokowanie się stawów skroniowo-żuchwowych. Niektórzy mają wręcz trudności z zamknięciem ust po szerokim ich otwarciu, np. w trakcie ziewania. Wyróżnia się 2 rodzaje takiej blokady, najczęściej miejsce ma niemożność zamknięcia ust po ich szerokim otwarciu, rzadziej zaś pojawia się niemożność szerokiego otwarcia ust. Rzadko kiedy oba problemy występują jednocześnie.
Diagnostyka przeskakującej żuchwy
Przy problemie przeskakującej żuchwy w pierwszej kolejności warto udać się do fizjoterapeuty stomatologicznego. Oceni on napięcie okolicznych mięśni i sprawdzi, czy przyczyny nie wiążą się z dysbalansem między poszczególnymi antagonistami. Jeśli wszystko jest w porządku, a pacjent nie zmaga się z bruksizmem, należy wykonać zdjęcie RTG przeskakującego stawu skroniowo-żuchwowego, aby dokładnie ocenić jego położenie i budowę, wykluczając lub potwierdzając wady anatomiczne.
Przeskakująca żuchwa – leczenie
W większości przypadków wystarczy przywrócić równowagę w obrębie struktur nerwowych znajdujących się w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego, jak również dokonać odblokowania w tym stawie. W tym celu wykonuje się terapię manualną (tzw. mobilizację lub manipulację stawu), opracowuje tkanki miękkie drogą masażu tkanek głębokich i terapii punktów spustowych, a nierzadko praktykuje także igłoterapię. Często pacjent otrzymuje ćwiczenia, które powinien robić w domu, aby zapobiegać przeskakiwaniu żuchwy w przyszłości.
Jeśli przeskakiwanie żuchwy wiąże się z problemami stomatologicznymi, należy je wyeliminować, np. nosząc specjalne szyny relaksacyjne przy bruksizmie, zakładając aparat ortodontyczny przy wadach zgryzu czy stosując uzupełnienie protetyczne przy brakach w uzębieniu.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
- Kulesa-Mrowiecka M., Dysfunkcje czaszkowo-żuchwowe. Diagnostyka, leczenie i rehabilitacja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.