Zdjęcie ortopantomograficzne jest podstawowym radiologicznym badaniem obrazowym w stomatologii. Zaletami tego zdjęcia są: łatwy i szeroki dostęp, duża dokładność oraz niski koszt. Potoczna nazwa tego badania brzmi „zdjęcie pantomograficzne” – oba pojęcia odnoszą się do tego samego rozwiązania diagnostycznego.
Zdjęcie ortopantomograficzne – na czym polega?
Zdjęcie ortopantomograficzne to zdjęcie wykonane z wykorzystaniem niskich dawek promieniowania rentgenowskiego, co umożliwia zobrazowanie struktur twardych, a niekiedy także miękkich w obrębie jamy ustnej. Zdjęcia pantomograficzne wykonuje się w specjalnych aparatach RTG, umożliwiających ruch rotacyjny lampy rentgenowskiej i detektora promieniowania względem siebie podczas ekspozycji. W trakcie badania pacjent zagryza zębami siecznymi rowek na specjalnym zagryzaku, opiera podbródek na wsporniku, a jego głowa ustawiona jest symetrycznie. Przez cały czas pacjent musi pozostać w bezruchu. Wykonanie zdjęcia trwa kilkanaście sekund i jest dla pacjenta całkowicie bezpieczne.
Zdjęcie ortopantomograficzne charakteryzuje się niewielką dawką efektywną promieniowania, która wynosi ok. 0,3 mikroSiwerta dla osoby dorosłej i 0,2 mikroSiwerta dla dziecka. Literatura podaje 2 podstawowe techniki, za pomocą których wykonuje się ten rodzaj zdjęć:
- technika kąta prostego (która jest techniką powtarzalną);
- technika Cieszyńskiego (zwana również techniką dwusiecznej kąta).
Klasyczna radiografia nie w każdym przypadku pozwala na dokładne zobrazowanie badanego obszaru. Na dwuwymiarowych zdjęciach wewnątrzustnych utracony zostaje wymiar poprzeczny (przedsionkowo-językowy) badanych struktur. Brak trzeciego wymiaru można zastąpić, wykonując zdjęcia wewnątrzustne w projekcji skośnej mezjalnej lub dystalnej. Projekcja skośna jest wykorzystana do zaprezentowania kanałów korzeniowych. Radiogramy wewnątrzustne są więc wciąż najchętniej wykorzystywaną metodą diagnostyki obrazowej, jednak w ostatnich latach obserwuje się znaczący wzrost zastosowania tomografii stożkowej CBCT.
Zdjęcie ortopantomograficzne – wskazania
Na zdjęciu ortopantomograficznym zobaczyć można wszystkie zęby, zatoki szczękowe, stawy skroniowo-żuchwowe oraz kości szczęki i żuchwy. Dlatego wykonuje się je u stomatologicznych pacjentów jako podstawowe na pierwszej wizycie oraz przed wizytami u specjalistów: chirurgów, ortodontów, protetyków, periodontologów. Wskazań jest mnóstwo, a do podstawowych należą:
- wady zgryzu celem ich oceny przed planowanym leczeniem ortodontycznym;
- cysty i torbiele okołozębowe;
- planowane leczenie endodontyczne celem uwidocznienia korzeni zębowych;
- planowane leczenie protetyczne celem uwidocznienia wszystkich elementów zębowych oraz kości wyrostka zębodołowego;
- urazy mechaniczne twarzoczaszki i/lub zębów;
- choroby przyzębia, np. głęboka próchnica;
- planowana ekstrakcja zęba, zwłaszcza zęba mądrości.
To niezwykle uniwersalne badanie obrazowe, dlatego cieszy się tak dużą popularnością w stomatologii.
Zdjęcie ortopantomograficzne – przeciwwskazania
Badanie ortopantomograficzne wykorzystuje promienie rentgenowskie, które nie są obojętne dla organizmu. Z tego względu nie wykonuje się go w przypadku ciężarnych kobiet oraz niemowląt, dla których nawet tak niewielka dawka promieniowania może być niekorzystna. U starszych dzieci dawki te jednorazowo są jednak obojętne. Dlatego zdjęcie z powodzeniem można wykonać, np. planując leczenie ortodontyczne zębów mlecznych. Brak jest innych przeciwwskazań do zdjęcia ortopantomograficznego.
Zdjęcie ortopantomograficzne – cena
Zdjęcia ortopantomograficzne są stosunkowo niedrogie. Koszt jednego wynosi zaledwie 50-80 zł, choć cena może różnić się w zależności od renomy lekarza i lokalizacji gabinetu. Można także zdecydować się na zdjęcie pojedynczego zęba, wówczas cena nie powinna przekraczać kwoty około 40 zł.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Łukasiewicz B., Łukasiewicz M., Duda M., Zastosowanie CBCT w endodoncji Opis przypadków, Twój Przegląd Stomatologiczny, 9/2019.
- Górska R., Konopka T., Periodontologia współczesna, Wydawnictwo MTP, Warszawa 2013.
- Karłowska I., Zarys współczesnej ortodoncji, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
