Zaciskanie zębów to podstawowy objaw bruksizmu, czyli choroby układu stomatognatycznego, bezpośrednio związanej z silnym stresem w życiu codziennym i czynnikami psychologicznymi. Niestety ma wiele negatywnych konsekwencji, od miażdżenia powierzchni stycznych zębów, aż do zablokowania stawów skroniowo-żuchwowych, bólów głowy czy zwiększania ryzyka wad postawy. Problem wymaga leczenia stomatologicznego oraz fizjoterapeutycznego.
Zaciskanie zębów – przyczyny
Zaciskanie zębów najczęściej pojawia się w przebiegu bruksizmu, którego dokładna przyczyna wciąż nie została w pełni poznana. Przyczyny organiczne mogą być następujące:
- przebyte urazy głowy;
- tężec;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- padaczka;
- zespoły otępienne;
- krwotoki do móżdżku.
Zdecydowanie częściej obserwuje się jednak podłoże psychiczne schorzenia, na które składają się czynniki takie jak:
- osobowość neurotyczna;
- nerwica;
- depresja;
- ADHD;
- nadmierny stres w życiu codziennym;
- przeżyta trauma;
- tłumienie w sobie emocji.
Wówczas podświadomie zaciskamy szczęki, co stanowi idealne podłoże do rozwoju bruksizmu. Warto zaznaczyć, że wśród przyczyn miejscowych wymienia się dodatkowo:
- nieprawidłowy rozwój jamy ustnej;
- wady zgryzu (zwłaszcza zgryz przewieszony);
- dysfunkcje skroniowo-żuchwowe.
Zaburzenia te dotyczą około 30-50% populacji, sprawiając, że miejsce ma wzrost pobudzania skurczu mięśni żwaczy i tym samym pojawia się możliwość bruksizmu. Czynnikami predysponującymi do zaciskania zębów są:
- zespół Downa;
- autyzm;
- zaburzenia snu;
- bóle głowy.
Zobacz również: Zaciskanie zębów na tle nerwowym.
Zaciskanie zębów – objawy
Długotrwałe zaciskanie zębów może nieść za sobą negatywne konsekwencje dla szkliwa w postaci wyraźnie ograniczonych miejsc starcia (pól abrazyjnych), które znajdują się w największych ilościach na stokach guzków zębów bocznych oraz na brzegach zębów siecznych przednich. Gdy tkanki twarde zębów są nadmiernie obciążone, dochodzi do odpryskiwania pryzmatów szkliwowych w okolicy przyszyjkowej (tak zwane abfrakcje). Dodatkowo dochodzi do silnego skurczu izometrycznego w obrębie mięśni żucia, zwłaszcza mięśni żwaczy i mięśni skroniowych. Pacjent odczuwa ciągłe napięcie w okolicy twarzy i stawów skroniowo-żuchwowych, które mogą blokować się i boleć, a ich ruchomość znacznie spada. Napięcia przekładają się na inne odcinki ciała, zwiększając ryzyko przewlekłych bólów głowy, wad odcinka szyjnego i piersiowego kręgosłupa, zamknięcia klatki piersiowej, a także problemów z mięśniami dna miednicy (bolesne miesiączki, bolesne współżycie, wzmożone napięcie mięśni dna miednicy). Potwierdzono bowiem silne powiązanie między szczękami, a miednicą u kobiet.
Diagnostyka zaciskania zębów
Przy częstym zaciskaniu zębów należy udać się do stomatologa, który sprawdzi, czy nie doszło do nadmiernego starcia powierzchni zębów, pękania szkliwa lub innych problemów związanych z zębami. Na podstawie oględzin zębów może też potwierdzić problem bruksizmu. Warto wykonać zdjęcie RTG stawów skroniowo-żuchwowych, aby ocenić, czy nie ma w nich żadnych patologii. Dalsza diagnostyka przebiega już w gabinecie fizjoterapeutycznym i polega na ocenie napięcia mięśni oraz ruchomości stawów skroniowo-żuchwowych.
Zobacz również: Niekontrolowane zaciskanie szczęki.
Zaciskanie zębów – leczenie
Leczenie zaciskania zębów powinno być przyczynowe i kompleksowe. Należy wyleczyć ortodontycznie ewentualne wady zgryzu, zabezpieczyć zęby przed dalszym starciem, udać się do psychoterapeuty, aby skutecznie poradzić sobie ze stresem i problemami osobistymi, które inicjują i nasilają zaciskanie zębów. Wizyty u fizjoterapeuty zmniejszą natomiast napięcia mięśniowe w całym ciele oraz przywrócą właściwy ślizg w stawach skroniowo-żuchwowych i stawach kręgosłupa szyjnego. Podstawą działań objawowych jest codzienne zakładanie szyn ochronnych wykonanych na podstawie indywidualnego wycisku zębów.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Marczak M., Berger M., Ginszt M., Zaciskanie zębów jako metoda zwiększania wydolności fizycznej i psychologicznej, 2016.
- Piwowar B., Trybulec B., Barłowska-Trybulec M., Mańko G., Postępowanie fizjoterapeutyczne u pacjentki z objawami bruksizmu – studium przypadku, Physiotherapy Review, 2/2020.
- Brocard D., Laluque J., Knellesen C., Bruksizm, Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 2013.
