Ząb Turnera to pojęcie wykorzystywane celem określania uzębienia pacjentów z zespołem Turnera. Choć miano to odnosi się do charakterystycznej hipoplazji szkliwa, zwykle wykorzystuje się je do opisywania różnych problemów jamy ustnej – a jest ich wiele. Obraz kliniczny w przebiegu tego zespołu może się znacząco różnić pomiędzy poszczególnymi pacjentami.
Zespół Turnera – charakterystyka
Aby zrozumieć, czym jest ząb Turnera, wcześniej zależy poznać zespół, w przebiegu którego się on rozwija. Zespół Turnera to genetyczna choroba występująca wyłącznie u płci żeńskiej, wywołana delecją całego (monosomia) lub części (częściowa monosomia) drugiego chromosomu płci. W jej przebiegu patologia może dotknąć wiele układów w różnym stopniu, co dla pediatry stanowi wyzwanie zarówno diagnostyczne, jak i terapeutyczne. Przyczyny zaburzeń genetycznych wciąż nie zostały poznane. Aby rozpoznać zespół Turnera, trzeba u pacjentki stwierdzić brak całego bądź części drugiego chromosomu płci za pomocą analizy chromosomowej. Co więcej, musi ona prezentować cechy fenotypowe zgodne z rozpoznaniem, takie jak niskorosłość czy dysgenezja lub niedoczynność gonad. Objawy charakterystyczne dla omawianej choroby to przede wszystkim:
- wady serca;
- niskorosłość;
- przewlekłe zapalenie ucha środkowego;
- pierwotny brak miesiączki w okresie dojrzewania;
- koślawość stawów łokciowych;
- wzrost stężenia hormonu stymulującego pęcherzyki tarczycy;
- obrzęk limfatyczny dłoni i stóp;
- płetwiasta szyja;
- krótkie IV kości śródręcza;
- dysplazja paznokci;
- zaburzenia dotyczące twarzoczaszki, w tym wysoko sklepione podniebienie;
- bezpłodność w dorosłym życiu;
- choroby nerek i narządu wzroku.
Objawy te mogą występować w różnej konfiguracji. Dość charakterystyczne są również problemy związane z uzębieniem pacjentki. Określa się je wspólnym mianem zęba Turnera, choć w rzeczywistości ząb Turnera odnosi się do hipoplazji szkliwa w przebiegu tej choroby.
Ząb Turnera – objawy
Najczęściej obserwowanym zaburzeniem dotyczącym jamy ustnej w przebiegu zespołu Turnera jest:
- spadek rozmiaru koron zębów, w szczególności w wymiarze mezjalno-dystalnym, co dotyczy zarówno zębów mlecznych, jak i zębów stałych;
- występowanie cieńszej warstwy szkliwa i zębiny;
- zwężenie komory miazgi zęba;
- występowanie dwukorzeniowych zębów przedtrzonowych żuchwy u ponad 1/3 pacjentów, podczas gdy w populacji osób zdrowych nie stwierdza się żadnego takiego przypadku;
- hipoplazja szkliwa – znana jako ząb Turnera.
Hipoplazja szkliwa objawia się pod postacią bruzd i dołków na policzkowych lub językowych powierzchniach zębów. Uważa się, że dotyczy do około 40% pacjentów z zespołem Turnera i zaledwie 2% osób zdrowych. Właśnie dlatego hipoplazję szkliwa nazwano od terminu zespołu, w którym występuje najczęściej.
Ząb Turnera – przyczyny
Przyczyną zęba Turnera jest oczywiście zespół Turnera opisany dokładniej powyżej. Do rozwoju patologii może jednak dość wskutek:
- uszkodzenia (urazu) narządu szkliwotwórczego zawiązka zęba stałego;
- stanów zapalnych okołowierzchołkowych.
Mechanizm rozwoju zębów Turnera wciąż jest badany i nie do końca poznany.
Ząb Turnera – leczenie
Leczenie zęba Turnera polega głównie na bardzo dokładnej higienie jamy ustnej oraz na systematycznej fluoryzacji zębów, aby wzmacniać i tak osłabione już szkliwo. Ze względu na obecność bruzd i dołków zaleca się wykonywanie lakierowania zębów i lakowania zębów, dzięki którym ryzyko ewentualnej próchnicy znacznie maleje. Zaleca się unikanie szczoteczek do zębów z twardym włosiem. Leczenie zębów Turnera możliwe jest wyłącznie przy pomocy protetyki stomatologicznej. Pacjentce proponuje się licówki, korony na zęby lub materiały wypełniające, które odbudują powierzchnię szkliwa. Regularne wizyty kontrolne mają na celu przede wszystkim obserwację ryzyka próchnicy – im wcześniej zostanie rozpoznana, tym lepsze rokowania.
Bardzo ważne jest również, aby pacjentka już od najmłodszych lat znała instruktaż higieny jamy ustnej. Właściwe szczotkowanie zębów jest kluczem do zachowania zdrowia zębów. Dodatkowo zaleca się unikanie diety bogatej w cukry proste (zwłaszcza w słodycze) oraz produkty kwaśne (kwasy zawarte w żywności mogą przyczyniać się do kwasowej erozji szkliwa, pogłębiając problem zęba Turnera).
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Loscalzo M., Zespół Turnera, Pediatria po Dyplomie, 2/2010.
- Borkowska M., Gawlik A., Hankus M., Małecka-Tendera E., Zaburzenia stomatologiczno-ortodontyczne u pacjentek z zespołem Turnera, Pediatr Endocrinol Diabetes Metab, 21/2015.
- Solarek D., Szczepańska J., Powikłania w zębach stałych w wyniku dużych zaniedbań w obrębie uzębienia mlecznego u 4-letniego dziecka. Opis przypadku, Nowa Stomatologia, 4/2019.
