Hiperplazja dziąseł (inaczej: przerost dziąseł) to nadmierne, patologiczne powiększenie objętości tkanki dziąsłowej w jamie ustnej. Najczęstszą przyczyną tego zjawiska jest zapalenie dziąseł, co może wiązać się zarówno ze złymi nawykami czy niedostateczną higieną jamy ustnej, jak i z poważnymi chorobami przewlekłymi. Problem wymaga konsultacji stomatologicznej.
Hiperplazja dziąseł – przyczyny
Zdecydowanie najczęściej hiperplazja dziąseł wiąże się z niewystarczającą higieną jamy ustnej, a więc z obecnością w jej obrębie płytki nazębnej i kamienia nazębnego. W szczególności kamień nazębny poddziąsłowy jest poważnym zagrożeniem, ponieważ wywołuje stan zapalny pod dziąsłami i nie sposób zmniejszyć go szczotkowaniem zębów czy płukankami, które nie docierają aż tak głęboko pod tkanki. Do takiego stanu predysponuje unikanie systematycznego szczotkowania zębów, nitkowania zębów i przestrzeni międzyzębowych. Niekiedy nawet przy częstym szczotkowaniu zębów może pojawić się przerost dziąseł, jeśli taka osoba unika korzystania z nici dentystycznej.
Inne możliwe przyczyny hiperplazji dziąseł:
- zbyt mocne dociskanie włosia szczoteczki do zębów i dziąseł lub korzystanie ze szczoteczki o twardym włosiu, co powoduje podrażnienia mechaniczne dziąseł;
- używanie wykałaczek do usuwania resztek pokarmowych z zębów, co także zwiększa ryzyko uszkodzenia mechanicznego dziąseł;
- choroby zębów, np. próchnica, zapalenie miazgi zęba;
- reakcja alergiczna w obrębie jamy ustnej, np. w odpowiedzi na składniki pasty do zębów lub metal, z którego stworzono aparat na zęby;
- noszenie aparatu ortodontycznego w pierwszych dniach, zanim jeszcze jama ustna przyzwyczai się do nowych warunków;
- choroby ogólnoustrojowe, zwłaszcza choroba nowotworowa, białaczka, choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół Sjogrena, cukrzyca, AIDS, infekcje wirusowe;
- grzybica jamy ustnej.
Dość specyficznym, choć rzadko występującym problemem jest lekopochodna hiperplazja dziąseł. Stanowi efekt uboczny przyjmowania jednego z trzech grup leków:
- fenytoiny i pochodnych (w leczeniu padaczki);
- cyklosporyny A (po przeszczepieniu narządów);
- brokerów kanałów wapniowych (np. diltiazemu, nifedypiny i werapamilu, w leczeniu nadciśnienia tętniczego).
Obecność biofilmu nazębnego w tym przypadku nie jest nawet konieczna do zapoczątkowania przerostu, choć znacząco wpływa na jego nasilenie.
Hiperplazja dziąseł – objawy
Hiperplazja dziąseł może mieć różny przebieg, w zależności od tego, której części dziąsła dotyczy. Często obserwuje się przerost wyłącznie brodawek dziąsłowych, czyli części zlokalizowanych na złączeniu się sąsiednich zębów. Inne formy to: rozrost wyłącznie dziąsła brzeżnego, rozrost zarówno dziąsła brzeżnego, jak i zębodołowego czy brodawek, a także rozrost dziąsła izolowany, dotyczący fragmentu dziąsła w okolicy pojedynczego zęba.
Cechą wspólną wszystkich tych postaci jest jednak powiększenie objętości tkanki dziąsłowej, co widać podczas szerokiego uśmiechania się czy dokładnego oglądania jamy ustnej przed lustrem. Problem można z łatwością zdiagnozować samodzielnie. Powoduje on ból dziąsła, obrzęk, zaczerwienienie i tkliwość. Pojawia się krwawienie z jego okolicy podczas szczotkowania zębów, czemu nierzadko towarzyszy nadwrażliwość zębów i wyjątkowo nieprzyjemny zapach z ust.
Zobacz również: Przerostowe zapalenie dziąseł.
Diagnostyka hiperplazji dziąseł
Diagnostyka hiperplazji dziąseł odbywa się w gabinecie stomatologicznym. Stomatolog sprawdza, czy przyczyną nie jest obecność kamienia nazębnego i płytki nazębnej, następnie analizuje kondycję wszystkich zębów. Ważne jest wykonanie zdjęcia RTG, jeśli przyczyny nie zostały znalezione w części naddziąsłowej łuku zębowego. Jeśli mimo tego wszystko jest prawidłowe, pacjent zostaje skierowany do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, gdzie jest diagnozowany w kontekście chorób ogólnoustrojowych i przewlekłych.
Zobacz również: Przerost dziąseł w ciąży.
Hiperplazja dziąseł – leczenie
Przy hiperplazji dziąseł przeważnie wystarczające jest wykonanie higienizacji zębów (piaskowanie zębów, skaling zębów, fluoryzacja zębów, przy czym konieczne bywa często odbycie nieprzyjemnego skalingu poddziąsłowego). Pacjent powinien starannie przykładać się do domowej higieny jamy ustnej, a także zmienić szczoteczkę do zębów, jeśli jest ona nieprawidłowa. Wszelkie choroby zębów należy wyleczyć, np. leczenie endodontycznie. Choroby przewlekłe należy ustabilizować, a ogólnoustrojowe (jeśli to możliwe) wyleczyć farmakologicznie.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jańczuk Z., Arabska-Przedpełska B., Lipski M., Kaczmarek U., Stomatologia zachowawcza z endodoncją, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Kowalski J., Lekopochodny przerost dziąseł – przegląd literatury, Nowa Stomatologia, 4/2010.
